BuyWorld

BuyWorld, red de aarde door haar te kopen

De opzet
BuyWorld is eind 2019 opgericht, nadat Gerard van Dorth tot het besef kwam dat er een aantal dingen drastisch moeten veranderen als we de aarde leefbaar willen houden. Met stichting BuyWorld wil hij de natuur beschermen door stukken grond in collectief eigendom aan te kopen en vervolgens met rust te laten. Zo krijgt de natuur de tijd en ruimte om te herstellen en floreren.
De redenen dat Gerard heeft gekozen voor een collectief eigendom constructie zijn eenvoudig. De eerste reden is heel praktisch: collectief aankopen betekent kosten delen en veel deelnemers betekent heel simpel gezegd veel kapitaal. De tweede belangrijke reden is de organisatiestructuur. BuyWorld heeft het zo geregeld dat iedereen die meedoet aan de aankoop van een stuk land, een stem krijgt. Het maakt daarbij niet uit of je 1 vierkanter meter of 1000 vierkante meter koopt, iedereen heeft ongeacht zijn/haar/diens inleg één enkele stem. Hoe meer stemmen, hoe beter. Beslissingen worden namelijk niet genomen volgens het principe de meeste stemmen gelden, maar in unanimiteit/consensus. Je zou denken dat het helemaal niet handig is om in een groot collectief beslissingen in unanimiteit te nemen, want mocht niet iedereen het met de propositie eens zijn, gebeurt er niks. Dat klopt, maar dat is precies Gerards bedoeling, iedereen heeft een vetorecht. BuyWorld wil de natuur beschermen en dat kan volgens Gerard het best door helemaal niks te doen. Bijvoorbeeld: wat willen we dat er met het Amazonegebied gebeurt? Niets, afblijven!
Stichting BuyWorld is zelf eigenaar van tenminste 1 vierkante meter van elk aankochte stuk land en heeft daardoor altijd een stem bij te nemen beslissingen. Omdat BuyWorld zich focust op de doelstellingen: natuurbehoud, soortbehoud, natuurontwikkeling en soort(en)ontwikkeling, kunnen ze er met hun stem indien gewenst altijd voor zorgen dat er geen unanimiteit is en het land met rust gelaten wordt.

Organisatiestructuur
Op mijn vraag, waarom ze hebben gekozen voor de vorm van stichting in plaats van vereniging, is Gerards antwoord duidelijk. Hij heeft met opzet voor een ideële stichting gekozen om de macht van anderen eruit te halen. Niet omdat hij anderen niet vertrouwt, maar om te kunnen garanderen dat ze met hun handen van het aangekochte land afblijven.
De organisatie bestaat uit een paar bestuurders en een aantal andere vrijwilligers die helpen met acties, marketing en excursies. Er zijn geen leden zoals bij een vereniging. De constructie is zo geregeld dat stichting BuyWorld het gehele stuk land aankoopt en het juridisch eigendom op zich neemt. Iedereen die een stukje land via BuyWorld heeft aangekocht is economisch eigenaar van dat land. Dat betekent dat ze stemrecht hebben, maar ook dat ze hun aangekochte stukje weer mogen verkopen. Verkopen kan alleen binnen de stichting, dus niet op de vrije markt, los van BuyWorld. Het voordeel van deze constructie is dat BuyWorld maar één keer naar de notaris hoeft om de koop van het land op papier te zetten. Dat is veel goedkoper dan wanneer iedereen die meedoet ook juridisch eigenaar wordt gemaakt.
Naast de aankoopkosten zijn er voor de deelnemers nog wat jaarlijkse kosten, waarvan het onderhoud, WOZ en waterschappen betaald worden. De jaarlijkse kosten zijn minimaal en liggen rond de € 0,05 per vierkante meter, daar tekenen mensen voor bij aankoop.

Waarom verkoop toestaan?
Ik was natuurlijk benieuwd waarom ze de verkoop van aangekochte grond binnen stichting BuyWorld mogelijk hebben gemaakt, want dat kan leiden tot speculatie. Grond wordt namelijk altijd duurder, ook weilanden en/of bosgrond. Gerard is het met me eens dat het nog sterker was geweest als mensen helemaal niet konden doorverkopen, maar ze hebben om meerdere redenen toch gekozen voor de mogelijkheid van verkoop. Ten eerste denkt Gerard dat het slimmer is om dicht bij menselijk DNA te blijven. Dat klinkt wat lullig, maar volgens Gerard is de mens van nature toch een beetje een graaier. Hijzelf ook. Er zijn volgens hem maar weinig mensen die dat niet zijn, sterker nog, hij kent ze überhaupt niet. Mensen zijn nu eenmaal geen bijen of mieren die in dienst van het collectief werken, ze denken vaak toch eerst aan zichzelf.
Hoe dan ook, Gerard is niet bang dat mensen zich bij BuyWorld zullen aansluiten met de intentie om te speculeren met de aangekochte stukjes grond. De meeste mensen doen mee omdat ze het een goed idee vinden en graag willen helpen om de aarde leefbaar te houden, voor henzelf maar ook voor toekomstige generaties. Sommige mensen kopen grond via BuyWorld en verdelen dat onder hun kleinkinderen. Er zijn ook bedrijven die meedoen, ze geven stukjes grond of BuyWorld cadeaubonnen aan medewerkers of relatiepartners in plaats van het gebruikelijke kerstpakket met wijn, kaas en chocolade. Er zijn zelfs bedrijven die een kickback actie hebben bij BuyWorld, wat betekent dat ze met een deel van de winst grond bij BuyWorld kopen.
Het aantal mensen dat hun stukje grond na aankoop hebben doorverkocht en daar winst mee hebben gemaakt, is op twee handen te tellen. Op zich is dit niet heel erg. BuyWorld kan haar doelstellingen blijven garanderen doordat de stukjes grond alleen binnen de stichting verkocht kunnen worden. Anderzijds is er door middel van de mogelijkheid tot verkoop ook rekening gehouden met  overdracht in geval van overlijden. Mensen gaan dood en daarom is het van belang dat de aangekochte certificaten kunnen worden doorgegeven aan erfgenamen.

Collectief kopen is collectief beschermen
Het kopen als groot collectief – dus met zo veel mogelijk mensen – heeft volgens Gerard als grote voordeel dat je het dan samen kunt beschermen. Een enkele eigenaar of een klein groepje eigenaren is makkelijker om te praten dan een grote groep mensen en daarom mikt BuyWorld op grote groepen. De kans op een unanieme beslissing wordt in grote groep steeds kleiner en dus is dit systeem ideaal om de doelstellingen van BuyWorld te bereiken.
Gerard gelooft heilig in het principe van de kritieke massa: als er maar genoeg mensen meedoen of tegen zijn, krijg je het voor elkaar. Zelfs de politiek, waar Gerard geen hoge pet van op heeft, omdat politieke partijen voornamelijk handelen vanuit stem- en machtsbehoud, kan niet op tegen een grote massa. Ook zij gaan uiteindelijk overstag als de massa iets eist, anders verliezen ze stemmen en liggen ze eruit. Zo werkt de politiek. BuyWorld is in de basis gebouwd op het idee van de kritieke massa. Hoe groter de groep, hoe beter je kunt beschermen.

Connectie met het aangekochte
Gerard vindt het belangrijk dat mensen die via BuyWorld een stukje grond kopen de mogelijkheid hebben om mee te helpen en het aangekochte land te bezoeken. Connectie is belangrijk en daarom organiseren ze eens per jaar excursies naar de gebieden die ze hebben aangekocht. Niet te vaak, want dan verstoor je de natuur en dat is niet de bedoeling. Het mooie aan een excursie is dat mensen met eigen ogen kunnen zien wat er gebeurt als je de natuur z’n gang laat gaan. Zo is het bijvoorbeeld te zien dat de monocultuur van een productiebos best snel verandert als je niks doet. Mensen zien dan waar ze het voor gedaan hebben en dat werkt.

De natuur houdt de lucht schoon, reinigt het water en maakt de grond vruchtbaar, maar is in ons financiële systeem het meest ondergewaardeerd.

Nieuwe gebieden
Als het aan Gerard lag zouden ze elke dag een nieuw stuk land kopen, maar dat gaat niet zomaar. Een stuk land kost veel geld en dan is natuur bizar genoeg nog wel het goedkoopste. De natuur houdt de lucht schoon, reinigt het water en maakt de grond vruchtbaar, maar is in ons financiële systeem het meest ondergewaardeerd. Omdat er geen onbeperkte hoeveelheid geld voorhanden is, is de aankoopprijs van groot belang en is BuyWorld begonnen met de aankoop van 2 relatief goedkope productiebossen. Eén bos met slechts grove dennen en een ander bos met alleen berken. Opmerkelijk is dat het een tijdje na de aankoop van het dennenbos slecht ging met de grove den. Doordat het te warm en niet vochtig genoeg was, konden de dennen geen hars maken, werden verschillende bomen aangevreten door kevers en vielen ze uiteindelijk om. Geen goed teken zou je zeggen, maar plots ontstond er ruimte, kwam er licht en dat bleek goed voor de diversiteit. Zonder er iets voor te hoeven doen kwam er plek voor andere soorten en veranderde de monocultuur van het productiebos langzaam in een ecosysteem met diversiteit.

Weilanden zijn duurder dan bos. Op het moment van dit gesprek schat Gerard de prijs voor een vierkante meter weiland op 6 euro. Op zich niet erg, maar het betekent dat de grond, zodra die door BuyWorld wordt aangekocht en wordt omgezet naar natuur, op papier in waard daalt. Het gevolg daarvan is dat iedereen die een stukje grond aankoopt boekhoudkundig gezien geld verliest. Ervan uitgaande dat mensen niet meedoen om er rijker van te worden, hoeft die waardevermindering volgens mij geen probleem te zijn. Hoewel, volgens Gerard weerhoudt deze waardedaling sommigen ervan om meteen in te stappen.
Andere stukken grond zoals bouwgrond of de grond van Lelystad Airport waar Gerard ook naar gekeken heeft (met een knipoog), zijn natuurlijk nog veel duurder dan weilanden of bossen. Het liefst zou Gerard in de toekomst ook daar vierkante meters omzetten naar natuur, maar omdat die kosten zo hoog zijn is dat iets voor later. In principe is alles te koop zegt Gerard, als je maar genoeg betaalt. Zo werkt de kapitalistische wereld en dat is meteen ook de reden waarom het fout gaat. Mensen zijn vaak van mening dat ze kunnen doen en laten wat ze willen als ze iets hebben gekocht en eigenaar zijn.

Het aankopen van een nieuw stuk grond betekent dat iemand de kosten moet voorschieten. BuyWorld is niet groot genoeg om op het moment dat ze een stuk land te koop ziet staan meteen tientallen of honderden mensen te mobiliseren die allemaal meedoen en meteen geld inleggen. Om een stuk land te kopen is meestal minimaal 2 of 3 ton nodig, dus dat is serieus geld. Dat bedrag wordt voorgeschoten door iemand en daarna heeft BuyWorld een jaar of vijf de optie om het over te nemen. In die tijd moeten er genoeg mensen gevonden worden die mee willen doen.
Naast de gebieden in Hietkamp en Marisberg is Buyworld momenteel bezig met de aankoop van een gebied in Smakt in de gemeente Venray. Ook zijn er plannen voor de aankoop van een weiland in Overijsel. Het zijn postzegeltjes, maar vele postzegeltjes maken een groot geheel volgens Gerard. Het liefst streeft BuyWorld ernaar om gebieden op elkaar te laten aansluiten, daarvoor moet er worden gesproken met boeren over eventuele overnamen van percelen. Dat is vooralsnog best lastig want nog niet veel boeren zijn op de hand van BuyWorld.
Voor nu ligt de focus nog op Nederland, maar er is ook al contact over de grens. Er wordt zeker ook gekeken naar de mogelijkheid om ook daar in de toekomst actief te worden. De stichting heet niet voor niets BuyWorld en niet BuyNederland.

Extra inkomsten
Om meer mensen te bereiken en enthousiasmeren zou er eigenlijk meer marketing gedaan moeten worden. Veel budget voor promotie is er niet want er zijn weinig inkomsten. BuyWorld doet niet aan merchandise. Geen petjes, buttons, shirtjes en ander spul dat later weer wordt weggegooid. Er zijn geen subsidies, alleen giften.
Natuurlijk had BuyWorld iedereen die een stukje land bij BuyWorld heeft, per jaar een bedrag van 10 euro kunnen laten betalen in plaats van alleen de eerdergenoemde kosten voor onderhoud en WOZ. Dat doen veel organisaties en daarmee creëren ze budgetten om mee te kunnen werken. BuyWorld is uiteraard blij met donaties, maar wil de kopers van grond niet verplichten tot meer dan stikt noodzakelijk.
BuyWorld had een stuk groter en kapitaalkrachtiger kunnen zijn als ze was ingegaan op sommige verzoeken die in het verleden zijn ingediend. Er waren mensen die vroegen of het mogelijk was om natuurbegraafplaatsen of voedselbossen te creëren en zonnepanelen en/of windmolens te plaatsen in de gebieden van BuyWorld. Allemaal ideeën van mensen die geld wilden inleggen op voorwaarde dat ze er ook iets van winst uit kunnen halen. Volgens Gerard is die winst juist het verlies, daarom wil hij absoluut niet meewerken aan dit soort verzoeken. De enige optie die er is, is het plaatsen van een reclamebord aan de rand van het gebied. Uiteraard in overleg met BuyWorld en absoluut niet voor iedereen die dat vraagt, maar het is een mogelijkheid.

Hekken
Er staan geen hekken om de gebieden van BuyWorld en dat gaat ook nooit gebeuren. Hekken blokkeren de natuur, ze zorgen ervoor dat dieren zich niet meer vrij kunnen verplaatsen. Er staan wel borden met ‘verboden toegang’, ‘pas op voor vallende takken’ of ‘vallende bomen’.
Bezoekers zijn niet welkom in de bossen van BuyWorld, maar er zijn wel beheerders. Gerard is zelf ook beheerder, maar hij gaat zo min mogelijk het bos in. Hij loopt meestal een rondje over de wegen langs de randen van het bos om te kijken of alles veilig is en er geen takken op half zeven hangen of dat er bomen zijn omgevallen. Dat is BuyWorld juridische plicht. In het gebied zelf heb je geen juridisch plichten, mits er gewaarschuwd wordt dat mensen uit het bos moeten blijven.
In de bossen van BuyWorld worden geen bomen geplant. De natuur z’n gang laten gaan is volgens Gerard veel beter, beter voor de natuur en het klimaat. Het herstel en behoud van de natuur zijn de beste, goedkoopste en minst complexe manieren om CO2 op te slaan. We hebben volgens Gerard geen Elon Muskjes nodig om ons naar Mars te brengen, maar juist mensen die hier aan de slag gaan. Het leefbaar houden van de aarde is kinderspel in vergelijking met het leefbaar maken van Mars. Hij hoopt dat er zich nog vele mensen bij BuyWorld aan zullen sluiten om zo veel mogelijk natuur te kunnen creëren en beschermen; de aarde leefbaar te houden voor plant, dier en mens.