De Nieuwe Meent
De Nieuwe Meent
Hoe het begon
Selçuk maakte al voor het begin van de Nieuwe Meent van dichtbij een sociale wooncoöperatie mee, in het NieuwLand gebouw op de Pieter Nieuwlandstraat 93-95 in Amsterdam-Oost. Hij woont daar in een zelfstandig georganiseerde sociale woonvorm en maakt deel uit van een woongroep met 11 mensen. NieuwLand is meer dan een collectief georganiseerde huisvesting, er is ook een door vrijwilligers gerunde evenementenruimte. Het NieuwLand gebouw is aangekocht door de sociale woningbouwvereniging Soweto en opgericht door woonactivisten. De realisatie van dit woongebouw met buurtfunctie bracht veel juridisch, financieel en bureaucratisch werk met zich mee.
Commoning
In Nieuwland heeft Selçuk een realistische indruk gekregen van wat commoning in de praktijk inhoudt: bloed, zweet en tranen, maar ook mogelijkheden. Hij ervaarde uit eerste hand welk verschil het in iemands leven kan maken.
Met commoning is het mogelijk om vanuit een gedeelde visie het heft in eigen handen te nemen, in plaats van alles door markten of overheden te laten bepalen.
Wat is commoning?
Met commoning is het mogelijk om vanuit een gedeelde visie het heft in eigen handen te nemen, in plaats van alles door markten of overheden te laten bepalen. Als er bijvoorbeeld een braakliggend terrein in een stad is, kan een groep mensen besluiten om daar een project te ontwikkelen, zoals een gedeelde tuin.
Terwijl Selçuk in NieuwLand woonde, plukte hij de vruchten van een inkomensafhankelijke huur. Bij de individuele huur in NieuwLand wordt rekening gehouden met de werksituatie van elk lid van de woongroep. Zonder de mentale stress van een hoge huur had Selçuk de mogelijkheid zich te wijden aan sociaal activisme en sociale projecten, een daarvan werd de Nieuwe Meent.
Hij had profijt van de inzet en het werk van de mensen die Soweto en NieuwLand begonnen. Hij koos ervoor om in de ware geest van commoning te proberen diezelfde inzet door te geven: door dezelfde kansen voor andere mensen te creëren.
De Nieuwe Meent had eerst de werktitel Nieuw[er]Land. Omdat Selçuk al eerder had samengewerkt met Soweto, bouwde hij een waardevol netwerk en de nodige ervaring op. Voordat NieuwLand bestond werden er bijeenkomsten in Joe's Garage gehouden voor de realisatie van NieuwLand, vervolgens kwam de Nieuwe Meent samen om te werken in NieuwLand. Het is het idee dat de Nieuwe Meent uiteindelijk het toekomstproject op dezelfde manier kan ondersteunen. Evenzo wordt de Nieuwe Meent financieel ondersteund door (gelegaliseerde) kraakpanden en andere organisaties met hun wortels in commoning, die er ook voor kiezen om kansen voor anderen te creëren.
Vergeleken met NieuwLand, dat in een oud, al bestaand pand zit, bood het ontwerpen van een nieuw gebouw met betaalbare woongroepen nieuwe mogelijkheden op het gebied van toegankelijkheid en integratie van gezinnen en familie in de gemeenschap.
2017 - Aanbesteding
In 2017 hoorde Selçuk van de aanbesteding waar de Nieuwe Meent uiteindelijk op heeft gesolliciteerd. Het winnen van de aanbesteding zou betekenen dat de Nieuwe Meent de rechten zou krijgen om een wooncomplex te bouwen aan het Archimedesplantsoen in het Watergraafsmeer in Amsterdam.
Selçuk kwam deze kans toevallig tegen, hij struinde op de website van de gemeente Amsterdam en stuitte op een kaart met zelfbouwkavels. Op de kaart stond een speld vlakbij NieuwLand, binnen de ringweg van de stad. Toen hij zich verder verdiepte in de bouwkavelspecificaties, viel het hem op dat de gemeente Soweto en NieuwLand aanhaalde als goed voorbeeld van wat er op de locatie zou kunnen komen.
Selçuk rekende op zijn netwerk om dit nieuwe idee vorm te geven. Hij had als doel creatievelingen, onderzoekers, activisten, allerlei soorten mensen, toegewijd aan progressieve stedelijke politiek en culturele praktijken, samen te brengen.
Het starten van een sociale wooncoöperatie kost veel onbetaalde arbeid, met onzekere uitkomsten en zonder garanties.
Het starten van een sociale wooncoöperatie kost veel onbetaalde arbeid, met onzekere uitkomsten en zonder garanties. Het vereist expertise, ervaring en veel beschikbaarheid. Uiteindelijk kwamen er veel mensen samen, die op verschillende manieren hebben bijgedragen, sommigen vanaf het begin, sommigen tijdelijk, anderen nog altijd.
Inspiratie uit Spanje, nieuwe connecties
De Nieuwe Meent wordt gerealiseerd door de toekomstige bewoners zelf én in nauwe samenwerking met zowel Time to Access als Roel van der Zeeuw Architecten. Hoe raakten deze architecten bij de Nieuwe Meent betrokken?
Nadat Selçuk hoorde over het zelfbouwperceel in Watergraafsmeer, plaatste hij in maart 2018 een Facebook-bericht waarin hij om hulp vroeg bij het oprichten van een ‘postkapitalistische stadscommune’. Mensen in Selçuk’s netwerk begrepen de oproep met een knipoog, en al snel was het kernteam van de Nieuwe Meent verzameld. Selçuk ontmoette de architecten voor het eerst in Barcelona, bij een bezoek aan La Borda, een wooncoöperatie die in de afrondingsfase zat. Hij kende de initiatiefnemers.
De charme van commoning
Selçuk schreef zijn proefschrift in culturele analyse. Samen met anderen hoopte hij een gedeelde basis te vinden via de taal van commoning. De nieuwe groep die de Nieuwe Meent zou worden, was zich ervan bewust dat het idee van commoning zowel organisaties als activisten, gemeentelijke bewegingen en ambtenaren leek aan te spreken.
De taal van de commons gaf hun de zekerheid het proces van dit nieuwe project te kunnen samenvatten: hoe de Nieuwe Meent dagelijks zou opereren, hoe ze er in de toekomst zouden wonen, welke economische relaties zouden worden ingezet om dit te verwezenlijken, welke sociale technieken zouden kunnen worden ingezet, het soort stedelijke politiek dat ze voor ogen hebben, en hoe het eigendomsmodel eruit zou komen te zien. Commoning is een begrip dat al deze verschillende gebieden doorkruist.
Commoning betekent dat de Nieuwe Meent een democratische, horizontale organisatie is, het beschrijft een organiseren vorm. Bij de Nieuwe Meent worden er beslissingen genomen op basis van consensus. Het is een idee van eigendom dat noch privé noch openbaar is, waarbij we de verantwoordelijkheid nemen om zelf te beheren en zelf te organiseren, het gebouw dat we plannen zal gemeenschappelijk worden beheerd. Het is een economisch model zonder winst.
Vanaf het moment dat de architecten en een kerngroep eenmaal waren samengesteld, ontmoetten ze elkaar elke zondag met de brunch, om te vergaderen en werk te verzetten. Het doel was om een balans te vinden tussen werk gedaan krijgen, maar ook om radicaal verwelkomend te zijn. In 2018 deden ze de eerste aanvraagronde van het bouwperceel.
Later kreeg de Nieuwe Meent de bouwrechten van het stuk Archimedesplantsoen 100 en steeds meer mensen gingen aan de slag met de juridische, financiële en design facetten die onderdeel zijn van de realisatie van een gemeenschappelijk woongebouw. De crowdfundingsactie was nodig om voor leningen voor de bouw in aanmerking te komen. De campagne is eind 2020 van start gegaan. Met alle gewijzigde voorwaarden is de business case nog niet rond en loopt de bouw vertraging op.
Veel verschillende personen, professionals en organisaties zijn betrokken bij het van de grond krijgen van de Nieuwe Meent. Momenteel is de Nieuwe Meent aan het onderhandelen en aan het overleggen met de diverse betrokken partijen om tot een oplossing te komen om alsnog de business case rond te krijgen en eindelijk te kunnen gaan bouwen. Hou de Facebookpagina of het Instagramaccount in de gaten voor updates.
Aantal leden: 25
Ruimtes: 15 sociale woningen, 5 woongroepen van (op z’n minst) 5 personen, gemeenschappelijke lobby, flexible ruimte, verhuurbare werkruimte, groen dak, binnentuin.
Eigenaar van de grond: Nee erfpacht